Έρευνα για την πρόσφατη κοινοποίηση σφράγισης των θεάτρων
Πριν από λίγο καιρό τριάντα έξι ιδιοκτήτες θεάτρων και πολυχώρων παρέλαβαν την κοινοποίηση σφράγισης τους. Αυτό σε ένα δείγμα περίπου ογδόντα θεάτρων. Η δημοτική αστυνομία έπιασε δουλειά μετά από ενυπόγραφες καταγγελίες τεχνικών για προβληματικές και επικίνδυνες συνθήκες σε θέατρα της Αθήνας. Ο έλεγχος της ήταν βασικά περί ύπαρξης θεατρικής άδειας.
Οι μέρες που ακολούθησαν ήταν γεμάτες ένταση και αντιπαραθέσεις. Η κινητοποίηση και τα αντανακλαστικά των καλλιτεχνών, του ΣΕΗ και των σχετικών ενώσεων ήταν άμεση. Άμεσος και επικείμενος ο κίνδυνος από το κλείσιμο δεκάδων θεάτρων που όχι μόνο αποτελούν βασικό πυρήνα της τρέχουσας πολιτιστικής παραγωγής, όχι μόνο απασχολούν εργασιακά κόσμο σε μια εποχή όπου η ανεργία καίει τις πατούσες όλων αλλά και που έχουν αναδείξει, σχεδόν μεταλλάξει, προς το καλύτερο ολόκληρες περιοχές του ιστορικού κέντρου, όπως ο Βοτανικός και ο Κεραμεικός που ακροβατούν με ακρίβεια ανάμεσα στην εγκατάλειψη και την εγκληματικότητα.
Η λειτουργία των θεάτρων, όπως μου εξηγεί ο δικηγόρος Νικόλαος Μπαστογιάννης, ο οποίος ασχολήθηκε με τη συγκεκριμένη υπόθεση, ρυθμίζεται από τον Αναγκαστικό Νόμο Περί θεάτρων 445/1937, από το Βασιλικό Διάταγμα της 15/17 Μαΐου του 1956, το άρθρο 81 του ν.3463/2006 και από ένα πλήθος Υπουργικών Αποφάσεων. Από το 1937 μέχρι σήμερα η χρήση των χώρων έχει αναπροσδιοριστεί σε τέτοιο βαθμό ώστε πλέον, ακόμα και η ίδια η συνθήκη της κλασικής θεατρική σκηνής να έχει αποδομηθεί εδώ και πολλά χρόνια. Πλέον, οι ανάγκες της παραγωγής για χαμηλό κόστος, αλλά ενίοτε και η site specific διάθεση του δημιουργού οδηγούν τους θεατές σε μια ποικιλία επιλογών, οιονεί «σκηνών», από χώρους μπαρ, κινηματογράφους, γκαλερί, υπαίθριους χώρους, τροχόσπιτα κοκ. Ο κος Μπαστογιάννης σχολιάζει «Το βασικό πρόβλημα εντοπίζεται στην έννοια του «θεάτρου» του ΒΔ του 1956, η οποία είναι ευρεία και περιλαμβάνει κάθε «κεκαλυμμένο ή ακάλυπτο τόπο συγκεντρώσεως του κοινού, προς παρακολούθησιν παραστάσεως έργων θεατρικών ή μουσικών ή καλλιτεχνικής εν γένει θεατρικής ή μουσικής αποδόσεως ενός ή πλειοτέρων καλλιτεχνών», ακόμα και όταν αυτές συνοδεύονται με παροχή φαγητών και ποτών!!!. Παρά ταύτα, είναι προφανές ότι ο συγκεκριμένος νομοθέτης δεν γνώριζε και συνεπώς δεν μπορούσε να ρυθμίσει και δεν ρύθμισε τις περιπτώσεις των πολυχώρων, πολιτιστικών κτιρίων, εκθεσιακών χώρων, χώρων πολιτισμού γενικά κ.λπ. που εμφανίζονται τα τελευταία χρόνια και οι οποίοι συχνά περιλαμβάνουν στα προγράμματά τους μεταξύ των καλλιτεχνικών εκδηλώσεων που φιλοξενούν και θεατρικές παραστάσεις.»
Φωτογραφία 1: Δημήτρης Καρατζιάς, ιδιοκτήτης του Vault
Φωτογραφία 2: Νατάσα Παπαμιχαήλ, Συνιδιοκτήτρια του θεάτρου Olvio
Ανάμεσα στη λίστα των ονομάτων που απειλούνται με σφράγιση συμπεριλαμβάνονται πολύ γνωστοί και δραστήριοι χώροι, οι περισσότεροι νεόκτιστοι και ανακαινισμένοι, περιποιημένοι, με εμφανή τα στοιχεία ασφαλείας όπως οι έξοδοι κινδύνου και οι πυροσβεστήρες. To Vault στο Βοτανικό είναι ένας από αυτούς. Ζητάω από τον ιδιοκτήτη του, Δημήτρη Καρατζιά να με ξεναγήσει στο ανακαινισμένο κτίριο που μόνο επικίνδυνο δεν φαίνεται. Το Vault κατά μέσο όρο απασχολεί τριάντα οκτώ άτομα. «Σαφώς έπρεπε να κάνουν τους ελέγχους αλλά όχι τα χαρτιά της σφράγισης. Έπρεπε να έρθει εδώ μια επιτροπή και να μου πει ότι δεν έχω για παράδειγμα πυρασφάλεια. Δεν καταλαβαίνω πως ένα μαγαζί της νύχτας που τηρούμε τις ίδιες προδιαγραφές να μπορεί να φιλοξενεί τόσο κόσμο και εγώ όχι, ούτε γιατί θα πρέπει να έχουμε τι ίδιες προδιαγραφές για παράδειγμα με το Παλλάς. Εδώ είναι ένας χώρος, πρώην βιοτεχνία που έχουμε ρίξει προσωπική δουλειά μηνών για να μπορεί σήμερα να είναι έτσι».
Το Vault είναι από τα θέατρα που συγκροτούν ένα βασικό πολιτιστικό ιστό σε μια υποβαθμισμένη κατά τα άλλα περιοχή της Αθήνας. Πολύ κοντά του η Αθηναϊδα, το Baumstrasse, το Ακαδήμεια, το Beton 7, το Δια Δύο, το Elliart, το Rabbithole, το Olvio και άλλα. Κάνοντας μια βόλτα από τις περιοχές αυτές αντιλαμβάνεσαι την ευρύτερη σημασία τους στη γύρω ανάπτυξη αφού σιγά σιγά ξεπετάγονται μικρά μαγαζάκια, ουζερί, ψιλικά και καφέ δίνοντας μια ανάσα και μια αίσθηση ασφάλειας στους κατοίκους.
Πόσο αποτρεπτική είναι σήμερα η διαδικασία άδειας λειτουργίας θεάτρου; Οι ιδιοκτήτες του θεάτρου Olvio, Παύλος Τόρης και Νατάσα Παπαμιχαήλ είναι απόλυτοι.«Είναι εντελώς αποτρεπτική για πολιτιστικούς χώρους που δεν πληρούν προδιαγραφές θεάτρων. Ακόμη και το Olvio που έχει άδεια οικοδομής για θέατρο και πληροί τις προδιαγραφές του 37΄ συνάντησε πάρα πολλές γραφειοκρατικές δυσκολίες και παραλογισμούς. Όλοι αυτοί οι χώροι της περιοχής συμβάλουν με τη ζωντανή λειτουργία τους στην αποφυγή της ερημοποίησης και συνεπώς της εγκληματικότητας. Ο Δήμος προσχώρησε σε μια επιχείρηση σκούπα χωρίς αξιοκρατικά κριτήρια αλλά μόνο με το γράμμα του νόμου. Σαφώς υπάρχουν χώροι που χρήζουν διορθωτικών κινήσεων όσον αφορά την ασφάλεια κοινού και εργαζομένων αλλά πρέπει από την άλλη να διορθωθεί και η Πολιτεία.»
Φωτογραφία 3: Γιώργος Αναγνωστόπουλος, Αντιδήμαρχος Δημοτικής Αστυνομίας, Εμπορίου και Ανάπτυξης
Φωτογραφία 4: Νέλλυ Παπαχελά, Αντιδήμαρχος Πολιτισμού, Αθλητισμού και δια βίου μάθησης
Στην άλλη όχθη του ποταμού, στα γραφεία της Λιοσίων, ο αντιδήμαρχος Δημοτικής Αστυνομίας, Εμπορίου και Ανάπτυξης Γιώργος Αναγνωστόπουλος υπερασπίζεται τις δράσεις του τομέα του. «Είναι υποχρέωση του Δήμου να ελέγχει τους χώρους, τα τελευταία χρόνια δεν είχε γίνει ποτέ έλεγχος. Πολιτισμός σημαίνει σεβασμός πρώτα απ’ όλα στον πολίτη και στην υγεία του. Σκεφτείτε ένα ατύχημα όπως στην Βραζιλία. Τότε θα λέγατε ότι κάνει η δημοτική αρχή και δεν ελέγχει; Ας αγωνιστούν οι άνθρωποι του πολιτισμού να αλλάξουν το νόμο. Το επιχείρημα για μένα ότι χτυπιέται ο πολιτισμός είναι ψευτοδίλημμα!».
Μετά την κινητοποίηση και τον θόρυβο που ξέσπασε το Δημοτικό Συμβούλιο αποφάσισενα αναστείλει για ένα τρίμηνο την εκτέλεση των αποφάσεων προκειμένου να θεσπισθεί ένα σύγχρονο νομοθετικό καθεστώς που θα αντιμετωπίζει το πρόβλημα. Η αντιδήμαρχος Πολιτισμού, Αθλητισμού και δια βίου μάθησης, Νέλλυ Παπαχελά μου εξηγεί τη σκέψη τους. «Μέσα σε δύο μήνες πρέπει να έχει συσταθεί επιτροπή που θα παραδώσει ένα σχέδιο νόμου, θα ζητήσουμε από όλους τους φορείς τις προτάσεις τους και θα προσπαθήσουμε να το κωδικοποιήσουμε ώστε να τροποποιηθεί ο νόμος έτσι που να ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι θα καλύψουμε νομοθετικά κάποιες καταστάσεις. Διαπιστώσαμε έξοδο κινδύνου παιδικού θεάτρου σε μπαλκόνι ή σκηνή σε τρίτο υπόγειο που για να φτάσεις στην έξοδο κινδύνου πρέπει να πηδάς πάνω από εμπόδια, καρέκλες και αποθήκες!».
Ρωτάω κόσμο από το χώρο για το τι συνέβαινε μέχρι τώρα και κάποιοι μου απαντούν, ανώνυμα, ότι είτε δεν έμπαιναν καν στη διαδικασία της αδειοδότησης αφού συχνά ο παλιός νόμος σκόνταφτε σε άλλους νόμους π.χ στα νεοκλασικά, σε νόμους της πολεοδομίας, είτε σε κάποιες των περιπτώσεων οι διαδικασίες «εξομαλύνονταν» τρόπον τινά με οικονομικό αντάλλαγμα...
Φωτογραφία 5: Αργύρης Ξάφης, Ηθοποιός & Υπεύθυνος Δημοσίων Σχέσεων του ΣΕΗ
Μιλάω με τον ηθοποιό Αργύρη Ξάφη σχετικά, ο οποίος τυγχάνει να τελεί υπεύθυνος Δημοσίων Σχέσεων του ΣΕΗ. «Δεν καταλαβαίνω πως σε όλο τον κόσμο μπορούν τα πράγματα να γίνονται νόμιμα και απρόσκοπτα και στην Ελλάδα να γίνονται με πρόβλημα και παράνομα. Η γραφειοκρατία, ο μόνος λόγος που υπάρχει είναι για να μπορεί να υπάρχει η παρανομία, δεν υπάρχει άλλος λόγος. Όταν ο ένας σου λέει κάνε πιο μεγάλη πόρτα και ο άλλος ότι δεν μπορείς να την αλλάξεις γιατί είναι διατηρητέο, ποιός δίνει τη λύση σε ποιόν; Από την άλλη έχουμε σχεδόν βιάσει τους χώρους. Δεν περιμένω να δω κάτι άλλο από αυτούς, μπαρ theatre κτλ, έχω λίγο την ανάγκη σε μια επιστροφή μιας πιο καθαρής και δεδομένης σχέσης. Τα πιο πρωτοποριακά πράγματα γίνονται σήμερα σε μια κλασσική σκηνή. Το βασικό είναι να αισθάνονται οι θεατές ασφάλεια, ότι τους προσέχεις, το ίδιο και οι ηθοποιοί».
Όλη αυτή ιστορία μου θυμίζει λίγο τον σκύλο που κυνηγάει την ουρά του. Όπως μου επισημαίνει και ο κ. Μπαστογιάννης «Αν θεωρήσουμε, λοιπόν, ότι οπουδήποτε εμφανίζεται μία θεατρική παράσταση, ο χώρος που την φιλοξενεί είναι «θέατρο» και άρα θα πρέπει να διαθέτει τις τεχνικές προδιαγραφές υπό το ισχύον καθεστώς, είναι απολύτως βέβαιο ότι για τους περισσότερους από τους υφιστάμενους χώρους θα ήταν αδύνατον να εκδοθεί άδεια λειτουργίας θεάτρου». Προφανώς ο νομοθέτης του 37', όταν έγραφε«Απαγορεύεται η από σκηνής διδασκαλία θεατρικών έργων ων το περιεχόμενον, αι εικόνες και ο τρόπος της αποδόσεως εν γένει 1) προσβάλλουσι τα δημόσια ήθη ή οπωσδήποτε καθάπτονται της χριστιανικής θρησκείας και γενικώς τα οπωσδήποτε κρινόμενα ακατάλληλα ή επιβλαβή δια το κοινόν, 2) αποβλέπουσιν εις τον προπαγανδισμόν των κομμουνιστικών ή άλλων ανατρεπτικών ιδεών» δεν είχε ιδέα για το πόσο θα άλλαζε ο κόσμος από τότε ή μήπως δεν άλλαξε καθόλου;
Κείμενο: Νάντια Δρακούλα Email: naddrac@gmail.com
http://www.elculture.gr/elcblog/article/adeies-theatrwn-574734
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου