Ειδική Οικονομική Ζώνη στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη

Της Σοφίας Χριστοφορίδου

Στην τελική ευθεία βρίσκεται το κυβερνητικό σχέδιο που παρουσιάζει σήμερα η “Μ” για τη δημιουργία Ειδικής Οικονομικής Ζώνης στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη, με τις καταρχήν ευλογίες της Κομισιόν.

Σύμφωνα με απόλυτα έγκυρες πληροφορίες, σε ένα δεκαήμερο περίπου ο φάκελος θα έχει ολοκληρωθεί και θα τεθεί υπόψη του πρωθυπουργού, ενώ στη συνέχεια θα εξεταστεί από το υπουργικό συμβούλιο, για να ακολουθήσει διαπραγμάτευση στις Βρυξέλλες.

Κεντρικό σημείο του σχεδίου είναι η εφαρμογή πολύ χαμηλού φορολογικού συντελεστή, ει δυνατόν στα επίπεδα της Ιρλανδίας, χωρίς όμως να θιγούν μισθοί και ασφαλιστικά δικαιώματα. “Σε καμία περίπτωση δεν θα ισχύει διαφορετικό μισθολογικό και ασφαλιστικό καθεστώς σε σχέση με την υπόλοιπη χώρα”, τόνισε στη "Μ" αρμόδια κυβερνητική πηγή με άμεση γνώση του σχετικού φακέλου, η οποία προσέθεσε ότι στόχος είναι να μετατραπούν η Ανατολική Μακεδονία και η Θράκη σε επενδυτικούς παραδείσους.

Η πρόταση για δημιουργία ειδικών οικονομικών ζωνών στην Ελλάδα είχε συζητηθεί για πρώτη φορά την περασμένη άνοιξη στο 1ο Χρηματοοικονομικό Φόρουμ Θράκης, ενώ λίγους μήνες αργότερα διατυπώθηκε από τον υφυπουργό Οικονομίας της Γερμανίας Στέφαν Καπφέρερ. “Υπάρχει η πρόθεση να δημιουργήσουμε οικονομικές ζώνες, δηλαδή ένα φιλικό περιβάλλον με ευνοϊκές συνθήκες για επενδύσεις και με κίνητρα ώστε οι επιχειρήσεις να μπορούν ευκολότερα να επεκτείνουν τις δραστηριότητές τους”, είχε δηλώσει ο γερμανός αξιωματούχος κατά την επίσκεψή του στη χώρα μας.

Πέντε νομοί στο ειδικό καθεστώς

Το σχέδιο αφορά και τους πέντε νομούς της περιφέρειας -Έβρου, Ροδόπης, Ξάνθης, Καβάλας και Δράμας. Σημειωτέον ότι το ενδεχόμενο στην ειδική οικονομική ζώνη να περιλαμβάνεται μόνο η Θράκη είχε προκαλέσει την αντίδραση των επιμελητηρίων από τους δυο άλλους νομούς της Περιφέρειας. Όπως αναφέρει στη “Μ” η ίδια πηγή, για την Ειδική Οικονομική Ζώνη στην Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης προτείνεται:
Δραστική μείωση φορολογικών συντελεστών για τις επιχειρήσεις, “ει δυνατόν και σε επίπεδα Ιρλανδίας”, δηλαδή στο 12%. Το ευνοϊκό φορολογικό καθεστώς θα ισχύει τόσο για τις υφιστάμενες όσο και για νέες επιχειρήσεις. Δεν υπάρχει κανένας περιορισμός ούτε ως προς τους κλάδους που θα υπόκεινται στη μειωμένη φορολογία ούτε ως προς το αν πρόκειται για επιχειρήσεις ξένες ή ελληνικές.

Διατήρηση του ίδιου μισθολογικού και ασφαλιστικού καθεστώτος που ισχύει σε όλη τη χώρα. “Δεν θίγονται μισθολογικά και ασφαλιστικά δικαιώματα. Τα ζητήματα αυτά είναι εκτός ατζέντας”, ξεκαθαρίζει στη “Μ” πηγή από το υπουργείο Ανάπτυξης.

Διαδικασίες-εξπρές για διαγωνισμούς, αδειοδοτήσεις και διοικητικές διαδικασίες. Για τον σκοπό αυτό προτείνεται να δημιουργηθεί μία ανεξάρτητη διοικητική αρχή, αποκλειστικά για την Ειδική Οικονομική Ζώνη, που θα επιβλέπει την ταχεία διεκπεραίωση των διαδικασιών για την υλοποίηση των επενδύσεων. “Η αρχή αυτή δεν θα έχει καμία σχέση με την task force και θα λειτουργεί με αποκλειστική ευθύνη της ελληνικής κυβέρνησης”, ξεκαθαρίζουν από τη γενική γραμματεία Στρατηγικών Επενδύσεων. Ο στόχος που τίθεται είναι “να περιοριστούν οι άχρηστες γραφειοκρατικές διαδικασίες και στις περισσότερες περιπτώσεις να δίδεται η άδεια και κατόπιν να γίνονται οι έλεγχοι. Υπό αυτήν την έννοια, η Ειδική Ζώνη θα αποτελεί μοντέλο κρατικής λειτουργίας για όλη τη χώρα”.

“Πριμοδότηση” επιχειρήσεων με βάση τη δημιουργία θέσεων εργασίας, την αξιοποίηση τοπικών πρώτων υλών και τη μεταφορά τεχνογνωσίας.

Μία ζώνη ελεύθερων συναλλαγών σημαίνει ένα πράγμα: ανάπτυξη!

Το Χρηματοοικονικό Φόρουμ Θράκης, ένας μη κερδοσκοπικός φορέας που λειτουργεί ως “δεξαμενή σκέψης", ήταν αυτό που ανέθεσε τη σύνταξη έκθεσης σχετικά με τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες θα μπορούσε να δημιουργηθεί μια Ειδική Οικονομική Ζώνη στη Θράκη, πριν ακόμη ξεκινήσει η κυβέρνηση να επεξεργάζεται το αντίστοιχο σχέδιο.

“Μία ζώνη ελεύθερων συναλλαγών σημαίνει ένα πράγμα: ανάπτυξη! Τίποτα παραπάνω και τίποτα λιγότερο. Κατανοώ απόλυτα τις φοβίες όλων μας, μην υπάρξουν καταχραστές της ανθρώπινης αξίας και του εργατικού δυναμικού. Δεν υπάρχει περίπτωση να επιτρέψουμε κάτι τόσο ανήθικο. Άλλωστε, το κοινοτικό δίκαιο δεν το επιτρέπει”, επισημαίνει η πρόεδρος του Χρηματοοικονομικού Φόρουμ Θράκης, Κατερίνα Καραγιάννη.

Σύμφωνα με το δικηγορικό γραφείου Danckelmann und Kerst, το οποίο εκπόνησε την τεχνική έκθεση, η δημιουργία μιας τέτοιας ειδικής ζώνης, στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είναι εφικτή, ενώ υπάρχει και προηγούμενο εντός της ΕΕ, με 14 Ειδικές Οικονομικές Ζώνες, στην Πολωνία. Σύμφωνα με την έκθεσή του, που συντάχθηκε από τον ειδικό στο φορολογικό δίκαιο δρ Χανς Μπέεγκ για λογαριασμό του Οικονομικού Φόρουμ Θράκης, σε μια Ειδική Οικονομική Ζώνη “ισχύουν διαφορετικές δασμολογικές, φορολογικές και λοιπές ειδικές νομοθετικές ρυθμίσεις, κανονισμοί και διοικητικά προνόμια επί διαμετακομιζομένων αγαθών που δεν παράγονται στη χώρα”. Τα προνόμια αυτά μπορεί πιθανώς να είναι: Ευνοϊκότερη φορολογική μεταχείριση για ήδη υφιστάμενες επιχειρήσεις εντός της ΕΟΖ, επωφελέστεροι όροι αγοράς ακινήτων ή φοροαπαλλαγή επί των γηπέδων ή των κτιρίων όπου θα αναπτυχθεί μια νέα επιχείρηση, απαλλαγή από εταιρικό φόρο εισοδήματος ή από φόρο εισοδήματος για τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην ΕΟΖ.

Επί της αρχής, η καθιέρωση Ειδικών Οικονομικών Ζωνών δεν είναι συμβατή με τις συνθήκες της ΕΕ, καθώς προσκρούει στην αρχή της ελεύθερης αγοράς, στο πλαίσιο της τελωνειακής ένωσης. Ωστόσο, όπως παρατηρεί ο δρ Χανς Μπέεγκ στην τεχνική έκθεση, “το άρθρο 27 στη συνθήκη της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας, του 1957, ‘επιτρέπει αποκλίσεις από τους όρους ρύθμισης λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς, με την προϋπόθεση ότι αυτές είναι προσωρινής φύσεως και προκαλούν την ελάχιστη δυνατή διατάραξη στη λειτουργία της’”.

Από το 1998 έως το 2002 η Πολωνία διαπραγματεύτηκε τους όρους ένταξής της στην ΕΕ (το 2004) και τελικά απέσπασε άδεια για τη σύσταση 14 Ειδικών Οικονομικών ζωνών. Για κάποιες εξασφαλίστηκε ισχύς λειτουργίας έως το τέλος του 2012 και για άλλες έως το 2017. Επειδή όμως στην περίπτωση της Πολωνίας οι Ειδικές Ζώνες δημιουργήθηκαν όταν η χώρα ήταν σε προενταξιακό καθεστώς, δηλαδή προτού γίνει πλήρες μέλος της ΕΕ, το πολωνικό παράδειγμα δεν θα είναι το βασικό επιχείρημα της ελληνικής πλευράς για τη διεκδίκηση της Ειδικής Ζώνης στη διαπραγμάτευση με την Κομισιόν.

Το βασικό επιχείρημα που θα προβληθεί είναι η κοινοτική αρχή της αλληλεγγύης, οι ειδικές οικονομικές συνθήκες  που επικρατούν στη χώρα μας (το άρθρο 107 της συνθήκης του Μάαστριχτ, που προβλέπει ότι όταν συντρέχουν έκτακτες οικονομικές προϋποθέσεις μπορούν να ληφθούν μέτρα τέτοιου χαρακτήρα, ώστε να πριμοδοτηθεί μια εθνική ή περιφερειακή οικονομία) και ο αθέμιτος ανταγωνισμός που δημιουργείται στην Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης από τη γειτνίαση με περιοχές όπου το μισθολογικό κόστος και η φορολογία είναι σημαντικά χαμηλότερα. “Εμείς δεν ‘απαντάμε’ με μισθούς Βουλγαρίας, αλλά με φορολογικά κίνητρα, που, μαζί με την κομβική θέση της περιοχής, θα αποτελέσουν δέλεαρ για τους επενδυτές”, επισημαίνει στη “Μ” πηγή από το υπουργείο Ανάπτυξης.

Όλι Ρεν: “Λέμε ναι, περιμένουμε τα σχέδια της Ελλάδας"

Χθες, η Κομισιόν, μέσω απάντησης του επιτρόπου Όλι Ρεν στον ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Νίκο Χουντή, ουσιαστικά άναψε το πράσινο φως για τη δημιουργία Ειδικών Οικονομικών Ζωνών στην Ελλάδα. Στην απάντησή του, ο κ. Ρεν σημειώνει συγκεκριμένα ότι “στο πλαίσιο της καθιέρωσης ΕΟΖ, η κυβέρνηση μπορεί να προβλέψει απαλλαγές από τους εισαγωγικούς και τους εξαγωγικούς δασμούς, να απλοποιήσει τους τελωνειακούς και διοικητικούς ελέγχους και τις διαδικασίες, να ακολουθήσει φιλελεύθερη συναλλαγματική πολιτική και να παρέχει φορολογικά κίνητρα. Αυτά είναι τα κίνητρα που προσφέρει μια κυβέρνηση για την προσέλκυση νέων επενδυτών. Στη συνέχεια είναι δυνατόν να δημιουργηθούν διάφορα είδη ειδικών οικονομικών ζωνών, π.χ., ζώνες ελεύθερου εμπορίου, ζώνες μεταποίησης προς εξαγωγή, βιομηχανικές ζώνες, ελεύθεροι λιμένες κλπ.”.

Απαντώντας στο ερώτημα αν η δημιουργία ΕΟΖ στην Ελλάδα έχει εξεταστεί από την Επιτροπή, σχολιάζει: “Η ιδέα της δημιουργίας Ειδικών Οικονομικών Ζωνών στην Ελλάδα δεν έχει ακόμη εξεταστεί από την Επιτροπή. Αν και πρόκειται για ενδιαφέρουσα ιδέα, που θα μπορούσε να τονώσει την ανάπτυξη και την ανταγωνιστικότητα, τουλάχιστον σε συγκεκριμένους τομείς, πρέπει να εξεταστεί με ιδιαίτερη σοβαρότητα, λαμβάνοντας υπόψη τις θεμελιώδεις αρχές και τις πολιτικές της ΕΕ, όπως είναι οι κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις και τον ανταγωνισμό, η φορολογική νομοθεσία και ειδικότερα ο κώδικας δεοντολογίας για τη φορολόγηση των επιχειρήσεων, καθώς και το Εργατικό Δίκαιο.”

Ο κ. Ρεν, καταλήγοντας στην απάντησή του, παροτρύνει την ελληνική κυβέρνηση να καταθέσει συγκεκριμένη πρόταση, τονίζοντας: “Απ’ όσο γνωρίζουμε, η κυβέρνηση δεν έχει ακόμη συγκεκριμένα σχέδια για τη δημιουργία ειδικών οικονομικών ζωνών, με την έννοια που αναφέρθηκε πιο πάνω. Πιστεύουμε ότι είναι μια καλή ιδέα να εξετάσουν οι ελληνικές αρχές το ενδεχόμενο ανάληψης πρωτοβουλιών του είδους αυτού. Αν το αποφασίσει η κυβέρνηση, η Επιτροπή είναι πρόθυμη να συζητήσει με τις ελληνικές αρχές τη δυνατότητα υλοποίησης των ιδεών αυτών”.

• “Περνάει” λόγω εκτάκτων συνθηκών. Η ελληνική κυβέρνηση επεξεργάζεται ήδη το σχέδιο που πρόκειται να καταθέσει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Σύμφωνα με πηγή από τη γενική γραμματεία Στρατηγικών Επενδύσεων του υπουργείου Ανάπτυξης, έχουν βρεθεί νομικές οδοί που προσπερνούν τον ύφαλο των κοινοτικών κανονισμών σε σχέση με την κοινή αγορά. Το βασικό νομικό επιχείρημα που προβάλλεται είναι οι έκτακτες οικονομικές συνθήκες που επικρατούν στη χώρα μας, καθώς και το γεγονός ότι η γειτνίαση με τη Βουλγαρία και την Τουρκία δημιουργεί συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού.

*από το: http://www.makthes.gr/